Ish-ushtarakët thonë se nuk është hera e parë që FSK-ja kryen operacione kërkimi në veri të vendit

Forca e Sigurisë së Kosovës nuk ka dalë për herë të parë në veri të vendit në një mision kërkimi. Kështu thonë ish-ushtarakët e FSK-së, pasi pjesëtarët e kësaj force kanë nisur operacionin e kërkimit të një 33-vjeçari në Liqenin e Ujmanit, më 29.07.2025. Operacione të tilla të FSK-së, në bashkëpunim me KFOR-in, sipas tyre, ka pasur si para vitit 2019 ashtu edhe pas këtij viti.

Në vlerësimin e tyre, është për keqardhje që një situatë e tillë aq e dhimbshme po përdoret politikisht, pasiqë Lëvizja Vetëvendosje, po mburret duke thënë se “FSK zbarkon në veri” për herë të parë si ushtri”.

Ish-komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK), gjenerallejtnënant Rrahman Rama demanton deklarimet që operacioni i FSK-së në Ujman më 29 korrik është i pari që po ndodhë në këtë pjesë të vendit.

Rama tha për KALLXO.com që edhe para vitit 2018, edhe pas vitit 2019 ka pasur operacione të tilla në veri të vendit, duke përmendur disa raste.

“Në vitin 2014, në 2016 e 2019 bashkërisht me KFOR-in, me ekipin e deminimit kemi bërë deminim të mjeteve të pashpërthyera në pjesën veriore. Diku kah pjesa e Zveçanit ka qenë kjo e vitit 2019. I kemi larguar disa mjete të pashpërthyera në bashkëpunim me KFOR-in. Bashkërisht kemi shku me KFOR-in qysh kanë shku edhe tash”- tha Rama për KALLXO.com.

Madje, ai tha se ministri i tanishëm në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka qenë atëkohë shef i operativës dhe e din shumë mirë operacionin e vitit 2019.

“Është mirë me pyet se ministri aktual (Ejup Maqedonci), ka qenë atëkohë dhe e din shumë mirë procedurën. Nëse ka nevojë edhe me dokumentacion ia qesim edhe na qysh i kemi bërë analizat. Edhe sot që kanë intervenuar, kanë intervenuar me koordinim me KFOR-in, gjë që është mirë. Nuk ka asgjë të keqe. Në 2019-tën Ejup Maqedonci ka qenë shef i operativës, pra me staf të përgjithshëm. Ai ka qenë i kyçur në operacion, ai e din më së miri. Por, edhe në 2017, nuk po më kujtohet a ka qenë komandat i asaj njësie në Gardën Kombëtare”- tha Rama.

Me aq sa e mban mend, ai tha që në vitin 2014, diku nga 15 deri më 18 korrik kanë intervenuar në Ujman, në një aksident që kishte ndodhur mes dy barkave.

“Për tri ditë kemi bërë kërkim-shpëtim aty. Edhe në 2014, edhe në 2016 kemi bërë kërkim-shpëtim, ku edhe e kemi gjetur një trup të pajetë aty. Gjithmonë në bashkëpunim dhe koordinim më KFOR”- shtoi ai.

KALLXO.com ka kontaktuar ministrin në detyrë Maqedonci, por ai nuk është përgjigjur as në telefonatë e as në mesazhet tona. Mirëpo, nga kjo ministri thanë për KALLXO.com në mëngjes se “kjo është hera e parë që trupat e FSK-së, të uniformuar e me automjetet e saj” dislokohen në veri për një operacion.

Maqedonci në një postim në Facebook, tha se Njësitet e specializuara të zhytjes dhe kërkim shpëtimit të Forcës së Sigurisë së Kosovës janë angazhuar në mbështetje të autoriteteve civile për kërkimin e trupit të mërgimtarit.

“Forca e Sigurisë së Kosovës në kuadër të detyrave të saj thelbësore ka edhe mbështetjen e autoriteteve civile”- ka shkruar Maqedonci në Facebook.

Edhe sipas ish- nënkolonelit të Forcave të Sigurisë së Kosovës, Afrim Veseli, njëherit veteran i luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, tashmë në pension, vendosja e trupave të FSK-së në Liqenin e Ujmanit është lajm i rëndomtë dhe nuk duhet aspak të politizohet.

“Jo nuk është hera e parë, më vjen keq. Është një aksion i radhës i FSK-së, i tillë, i kërkim-shpëtimit në ujëra. Kemi pasur edhe më parë aktivitete të tilla. Në 2015 ka qenë një rast një aksidenti të trafikut që kanë rënë në Liqenin e Ujmanit dhe Njësiti i Specializuar i DFSK-së për kërkim-shpëtim në ujëra, një prej njësive ma të mira në regjion që i kemi ndër vite ka marr pjesë dhe ka kryer operacionin”- tha ai.

Veseli tha se edhe në vitin 2018, Njësiti i Deminimit ka marr pjesë në një operacion në veri të vendit.

“Sa më pak që politika të prek FSK-në, dhe sa më larg t’i ketë duart politika prej Ushtrisë dhe Policisë, ata do të jenë më të shëndetshëm. Nuk është lajm kjo që po merr pjesë, por është lajm që ta nxjerrin trupin prej liqenit”- tha ai.

Sipas Veselit, lajm do duhej të ishte nëse sot do ta lexonte një vendim të Qeverisë që pagat në FSK do të rriten 30%, ose të tërhiqet vendimi për mospagesën e orëve shtesë për pjesëtarët e FSK-së dhe Policisë.

“Nuk duhet të krenohemi me ushtarët veç kur na duhen poltikisht. Sot krenohemi me ata ushtarë që po marrin pjesë në atë operacion. A din sa i rrezikshëm është ky operacion, sepse është në rrezik jeta e tyre e ata nuk kanë as sigurim shendetësor as jetësor”- tha ai për KALLXO.com.

Kurse, ish-ushtaraku, Fadil Hadërgjonaj thotë se është për keqardhje me shfrytëzu vdekjen e një të riu për propaganda e me fol për FSK-në.

“FSK-ja është t’u i kry detyrat që i ka mandat”- tha Hadërgjonaj për KALLXO.com.

Sipas tij, siç është e paraparë me ligj, FSK me kapacitetet e saja të kërkim-shpëtimit  po përmbush detyrën e vet në funksion të mbështetjes ushtarake për autoritetet civile.

“Angazhimi i këtyre kapaciteteve sipas procedurave në fuqi, është në harmoni të plotë me mandatin që ka FSK. Është për keq’ardhje tragjedia e familjes së të riut, të shfrytëzohet kaq ulët nga politika ditore”- tha ai.

Ushtarët e Forcës dhe Sigurisë së Kosovës janë dislokuar në pjesën veriore të Kosovës për një operacion. Arsyeja pse është bërë e mundshme një gjë e tillë është për të kërkuar 33-vjeçarin i cili ka gati tri ditë që është hedhur nga Ura e Liqenit të Ujmanit, por pavarësisht kërkimeve ende nuk është gjetur.

Që nga mëngjesi i 29 korrikut, Njësitet e specializuar të zhytjes dhe kërkim shpëtimit të FSK-së janë angazhuar në mbështetje të autoriteteve civile në bashkëpunim me Agjencinë e Menaxhimit të Emergjencave, Policinë e Kosovës dhe bashkërendim me KFOR-in.

Liqeni i Ujmanit gjendet në Zubin Potok – komunë veriore kjo në të cilën FSK-ja nuk mund të vendoset pa pasur pëlqimin e misionit të KFOR-it në Kosovë. Por, për një gjë të tillë e ka marr pëlqimin kësaj radhe.

Që nga e diela e 27 korrikut operacionet për kërkimin e mërgimtarit që kërceu në Ujman i kishin bërë pjesëtarët e Policës së Kosovës së bashku me ata të Shoqatës së Kosovës për Kërkim dhe Shpëtim.

KFOR-i tha se Komandanti i misionit të udhëhequr nga NATO, Gjeneral Major Enrico Barduani, autorizoi Forcën e Sigurisë së Kosovës të vendosë ekipe Kërkim-Shpëtimi (SAR) në zonën e liqenit Ujman.

Sipas KFOR, autorizimi u dha në përputhje të plotë me prerogativat dhe autoritetet e Komandantit të KFOR-it, për të maksimizuar përpjekjet e vazhdueshme për të gjetur 33-vjeçarin.

“Autorizimi është kushtëzuar me kërkesat specifike të përcaktuara nga KFOR-i, të cilat gjithashtu do të ofrojnë siguri gjatë gjithë operacionit”- tha KFOR-i.

Sipas tyre, përdorimi i ekipeve të Kërkim-Shpëtimit të FSK-së bie nën mandatin e FSK-së, i cili përfshin mbështetjen për komunitetet lokale, në përgjigje të fatkeqësive natyrore, përmes operacioneve të kërkim-shpëtimit.

FSK-së nuk i lejohet zhvillimi i operacioneve në veri të vendit pa pëlqim paraprak nga KFOR-i për shkak të zotimit të vitit 2013 nga Qeveria e Kosovës. Një zotim i tillë ishte bërë nga atëkohë, më 19 prill 2013, nga ish-kryeministri Hashim Thaçi drejtuar sekretarit të atëhershëm të NATO-s, Anders Fogh Rasmussen.

Ky zotim është në fuqi, pavarësisht ndryshimeve në mandatin e FSK-së që në vitin 2018 kaloi në atë ushtarak – për shkak se zona e veriut është e banuar me shumicë serbe.

“Në emër të Qeverisë së Republikës së Kosovës, unë ju ofroj garanci se Forca e Sigurisë së Kosovës do të ketë mundësi të ndërmarrë misione në veri të Kosovës vetëm në bashkëveprim me KFOR-in”- thuhet në letrën që Thaçi.

Një përpjekje për të dërguar FSK-në në veri ishte bërë edhe pas sulmit në kanalin e Ibër-Lepencit më 29 nëntorit 2024 në Zubin Potok. Institucionet e Kosovës i kishin kërkuar autorizim për dërgimin e mundshëm të FSK-së në zonën e prekur, por KFOR-i e kishte  refuzuar.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tashmë në detyrë, pas sulmit në Ibër-Lepenc nuk ishte përgjigjur drejtpëtdrejtë nëse ai i kishte kërkuar KFOR-it leje për ta dërguar FSK-në në veri, duke thënë se edhe pse nuk i pëlqen zotimi i Thaçit për mosdërgimin e FSK-së në veri, ai do ta respektojë atë.

Në vitin 2018, Qeveria e asaj kohe ka miratuar ndryshimet ligjore për transformimin e mandatit të FSK-së në ushtri. Ky Ligj për FSK-në që hyri në fuqi në muajin e parë të vitit 2019 thotë se detyra e përgjithshme e FSK-së është mbrojtja e integritetit territorial të Kosovës.

“Detyrat e përgjithshme të Forcës së Sigurisë së Kosovës janë: Mbrojtja e sovranitetit dhe integritetit territorial të Republikës së Kosovës; Mbështetja ushtarake autoriteteve civile; Pjesëmarrja në operacionet ndërkombëtare”, thuhet në nenin 4 të Ligjit për FSK-në.

Prej atëherë, FSK-ja është në proces të transformimit të saj në Ushtri e që procesi pritet të përmbyllet në vitin 2028.

Shtimi i kapaciteteve të FSK-së hynë në kuadër të Planit Gjithëpërfshirës të Tranzicionit të FSK-së në Ushtri. Në këtë plan parashihet që numri i pjesëtarëve të FSK-së të arrijë në 5 mijë aktivë dhe 2 mijë e 500 të tjerë rezervë.

Ministria e Mbrojtjes kishte bërë të ditur në ditët e para të vitit 2025 se Kosova ka nisur gjenerimin e opsioneve për ndërtimin e flotës ajrore.

Ndër të tjera, ministri Maqedonci ishte shprehur se Kosova ka mbështetje nga SHBA-ja për blerjen edhe të sistemeve të tjera, të cilat do të bëhen pjesë e FSK-së në kuadër të fazës së tretë të tranzicionit, që sipas tij, ky proces do të zhvillohet nga tani deri në vitin 2028.

Me Planin e Tranzicionit, më 2028, FSK-ja pritet të shndërrohet ushtri duke arritur të gjitha kapacitetet operacionale për “ruajtjen e sovranitetit dhe integritetit territorial të Kosovës, si dhe të qytetarëve, pronave dhe interesave të vendit”.

Procesi i transformimit të FSK-së në forcë me kapacitete ushtarake ka hyrë në vitin e shtatë të Planit dhjetëvjeçar.

Procesi i transformimit të FSK-së në Forcat e Armatosura të Kosovës nisi në dhjetor të vitit 2018, kur Kuvendi i Kosovës miratoi ndryshimet ligjore për ta ndryshuar mandatin e FSK-së.

Buxheti i Ministrisë së Mbrojtjes, e cila po ashtu ka nën menaxhim Forcën e Sigurisë së Kosovës, është rritur dukshëm nga viti në vit. Për vitin 2025 ka një rritje prej 55 milionë euro më shumë, krahasuar me vitin e kaluar.

Për sivjet, janë 208 milionë euro buxhet për këtë Ministri. Ndërsa, për vitin 2024 ishin ndarë gjithsej 153 milionë euro.

Përndryshe, në vitin 2024 buxheti i tërësishëm i Kosovës ishte 3 miliardë e 314 euro, kurse 3 miliardë e 212 milionë euro në vitin 2023. Ndryshe prej rritjes 100 milionëshe që ndodhi në vitin 2024, rritja për vitin 2025 do të jetë 294.

Kryeministri Kurti më 27 nëntor.2024 në Ditën e Forcës kishte nënshkruar Vendimin për Themelimin e Komisionit Ndërministror për qëllim të vlerësimit dhe nisjen e procedurave dhe negociatave lidhur me hapjen e fabrikës së municionit dhe për laboratorët për dizajnimin e fluturakeve pa pilotë.

“Një Ushtri që për një kohë aq të shkurtër është armatosur kaq shumë sa kjo e jona, ka nevojë për ta siguruar dhe garantuar operancionalitetin e plotë dhe qëndrueshmërinë tërësore” – kishte thënë Kurti.

Kosova synon të ndërtojë flotën e helikopterëve me qëllim të ngritjes së kapaciteteve ajrore të mbrojtjes në Forcën e Sigurisë së Kosovës (FSK). Një gjë e tillë planifikohet të bëhet me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA), përmes një Marrëveshjeje, nisma për të cilën është miratuar tashmë në Qeverinë e Kosovës.

Krejt në fillim të këtij viti, ministri Maqedonci dhe komandanti i FSK-së, Bashkim Jashari, e kishin vizituar fabrikën “Sikorsky – Lockheed Martin”, ku prodhohen helikopterë të ndryshëm, ndër të cilët edhe helikopterët “Black Hawk”.

Kosova në vitin e kaluar kishte nisur kërkesë Shteteve të Bashkuara të Amerikës për të blerë sistemin raketor kundërtank “Javelin”.

Raketat “Javelin” u prodhuan dhe zhvilluan për ushtrinë amerikane dhe trupat detare të saj. Ky mjet luftarak doli shumë efikas në luftën e Ukrainës kundër agresionit rus.

Këto armë janë të prodhuara nga dy kompanitë, Lockheed Martin dhe Raytheon Technologies.

Në vitin 2024, Departamenti Amerikan i Shtetit kishte aprovuar kërkesën e Kosovës për blerjen e 246 raketave Javelin nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, kostoja me vlerë 75 milionë dollarë.

“Republika e Kosovës ka kërkuar të blejë 246 raketa Javelin FGM-148F, duke përfshirë 6 raketa fluturuese dhe 24 Njësi lëshimi të Komandës së Lehtë Javelin”– kishte bërë të ditur Agjencia e Bashkëpunimit të Sigurisë dhe Mbrojtjes (DSCA) në Uashington.

Në vitin 2018, Qeveria e Kosovës kishte nënshkruar kontratë ndërmjet kompaninë amerikane AM General për pajisjen e FSK-së me 51 automjete të tipit Humvee.

Dy vjet më vonë, në vitin 2020, Kosova kishte blerë edhe automjete të tjera ushtarake nga SHBA-ja.

Ndërkaq më 2021, Qeveria amerikane i dhuroi Kosovës 55 automjete të tipit ASV (Armored Security Vehicle).

Në po të njëjtin vit, Qeveria e Kosovës kishte marrë vendim për blerjen e katër dronëve për FSK-në në vlerë rreth 11 milionë euro.